TAND huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang: Từ chối đơn khởi kiện kiểu đèn cù lại chạy vòng quanh?

Thế nhưng thay vì làm đúng chức trách, các thẩm phán của TAND huyện Yên Dũng lại tìm mọi cách để từ chối đơn khởi kiện của công dân, đẩy bà Huế vào tình huống phải gửi đơn kiện cáo đi các cấp, đến nay vẫn chưa được giải quyết đúng pháp luật.
Gửi đơn khởi kiện hành chính ra Tòa án huyện không được chấp nhận, gửi đến Tòa án tỉnh cũng không được giải quyết, gửi lên Tòa tối cao thì đơn lại quay về Tòa án tỉnh rồi trở lại điểm xuất phát là Tòa án huyện… Hành trình đơn từ chạy như đèn cù suốt từ năm 2012 đến nay. Đó là trình bày của bà Cao Thị Huế trong đơn gửi Báo Người cao tuổi. Kết quả xác minh, TAND huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang bộc lộ sự tắc trách khi xem xét, xử lí đơn khởi kiện của công dân…

Đơn gửi Báo Người cao tuổi của bà Cao Thị Huế, tiểu khu 5, thị trấn Neo, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang trình bày: Do nằm trong vùng sạt lở bờ hữu Sông Thương, nên 13 hộ (trong đó có gia đình bà Huế) phải di dời. Năm 2010 Nhà nước có dự án xử lí chống sạt lở bờ sông, gia đình bà được cấp đất tái định cư. Song, UBND huyện Yên Dũng ra quyết định giao đất cho gia đình bà tại làn 2 khu dân cư mới, tiểu khu 5 thị trấn Neo bị thiếu 120m2 so với diện tích đất cũ. Khiếu nại mãi không được, ngày 23/8/2012 bà Huế làm đơn khởi kiện hành chính ra TAND huyện Yên Dũng. Ngày 29/8/2012 Thẩm phán Nguyễn Xuân Phách (thụ lí đơn kiện) có Thông báo số 140, yêu cầu bổ sung đơn khởi kiện. Bà Huế bổ sung nhiều lần vẫn không được giải quyết, buộc bà phải làm đơn tố cáo thẩm phán này. Ngày 9/11/2012 ông Thân Hồng Giang, Chánh án TAND huyện Yên Dũng lại căn cứ điểm h, khoản 1, Điều 109 Luật Tố tụng Hành chính để ban hành Văn bản số 159 trả lại đơn khởi kiện của bà.

Bà Cao Thị Huế bên khu đất của gia đình đã bị chính quyền thu hồi.

Bà Huế làm đơn tố cáo ông Thân Hồng Giang gửi TAND tỉnh Bắc Giang nhưng không được Tòa án tỉnh chấp nhận, buộc bà nhiều lần gửi đơn lên TAND Tối cao. Tuy nhiên, lần nào đơn của bà cũng quay lại TAND tỉnh Bắc Giang, để rồi TAND tỉnh Bắc Giang lại hướng dẫn bà liên hệ với TAND huyện Yên Dũng để giải quyết. Đến TAND huyện Yên Dũng, bà Huế luôn vấp phải thái độ thờ ơ, từ chối buộc bà lại phải làm đơn gửi TAND tỉnh Bắc Giang và lại nhận được Giấy báo số 495 ngày 10/7/2013 của Tòa án tỉnh. Bà Huế thực hiện theo giấy báo, nhiều lần gửi đơn cho TAND huyện Yên Dũng vẫn không được giải quyết. Mãi tới ngày 1/11/2013 TAND huyện Yên Dũng mới có Giấy báo số 147 yêu cầu bà ra nhận thông báo sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện. Bà thực hiện sửa đổi bổ sung nhiều lần vẫn không được chấp nhận.

Ngày 9/6/2014 TAND huyện Yên Dũng có Giấy báo số 122 đề nghị bà có mặt tại trụ sở Tòa án để làm rõ yêu cầu khởi kiện. Bà Huế có mặt đúng 13 giờ 30 phút ngày 12/6/2014 gặp bà Bùi Thị Hương, Phó Chánh án TAND huyện Yên Dũng và nhận được Thông báo số 03 ngày 12/6/2014 về việc sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện, bà đã làm đơn theo thông báo, gửi đến TAND huyện Yên Dũng. Bà Hương kiên quyết yêu cầu bà Huế phải rút nội dung khởi kiện Quyết định số 396/QĐ-UBND ngày 2/12/2011 của UBND huyện Yên Dũng. Bà Huế giữ quan điểm không rút, thì bà Hương tuyên bố không giải quyết. Ngày 26/6/2014, bà Bùi Thị Hương giao cho bà Huế Thông báo số 02 do chính mình kí, trả lại đơn kiện của bà Huế, với lí do sự việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Bà Huế buộc phải gửi đơn khiếu nại việc bà Hương ra Thông báo số 02, nhưng TAND huyện Yên Dũng lại ra kết luận không đúng với nội dung đơn. Ngày 9/8/2014 bà Huế phải làm đơn gửi TAND, Viện KSND tỉnh Bắc Giang; TAND, Viện KSND huyện Yên Dũng yêu cầu TAND huyện Yên Dũng phải thụ lí lại đơn khởi kiện của bà. Ngày 13/8/2014, TAND tỉnh Bắc Giang có Thông báo số 552 hướng dẫn bà Huế liên lạc với TAND huyện Yên Dũng để giải quyết. Đến nay (10/2014) bà Huế không nhận được bất cứ động thái giải quyết đơn của bà từ TAND huyện Yên Dũng, cũng không có thông tin gì với bà.

Kết quả xác minh tại TAND huyện Yên Dũng và những tài liệu có trong hồ sơ, những trình bày của bà Cao Thị Huế như đã nêu trên là đúng sự thật. Căn cứ GCNQSDĐ (sổ đỏ) số AK 036657 do UBND huyện Yên Dũng cấp cho bà Cao Thị Huế, tiểu khu 6, thị trấn Neo, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang; Quyết định số 377/QĐ-UBND ngày 18/11/2010 của UBND huyện Yên Dũng, về thu hồi GCNQSDĐ của hộ gia đình bà Cao Thị Huế, thì thửa đất gia đình bà Huế được cấp sổ đỏ ngày 28/9/2007 có diện tích 210m2. Sau khi chính quyền di dân khỏi vùng sạt lở, bà Huế có đơn đề nghị thu hồi, bồi thường GPMB cả phần diện tích đã bị sạt lở theo diện tích ghi trên sổ đỏ, áp giá bồi thường theo giá thị trường. Tại Thông báo số 60/TB-VP ngày 27/10/2011 của Văn phòng UBND huyện Yên Dũng, nội dung đề nghị này của bà Huế không được chấp nhận.

Tại Điều 1, Quyết định số 396/QĐ-UBND ngày 2/12/2011 của UBND huyện Yên Dũng, UBND huyện Yên Dũng giao cho bà Cao Thị Huế diện tích 90m2, lô số 37; mục đích sử dụng là đất ở lâu dài; hình thức Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất và được miễn tiền sử dụng đất. Như vậy, so với diện tích đất gia đình bà Huế sử dụng hợp pháp trước đây ít hơn 120m2. Căn cứ quy định về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại Luật Đất đai 2003, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP, Nghị định số 69/2009/NĐ-CP, việc bà Cao Thị Huế khởi kiện hành chính, đòi UBND huyện Yên Dũng trả nốt cho gia đình bà 120m2 đất còn thiếu là có căn cứ pháp luật.

Thế nhưng, trong các thông báo trả lại đơn khởi kiện của bà Cao Thị Huế, TAND huyện Yên Dũng đều căn cứ khoản 2, Điều 108 và điểm e, khoản 1, Điều 109 Luật Tố tụng Hành chính để từ chối. Việc căn cứ các điều luật này để từ chối thụ lí vụ án, trong khi chưa hướng dẫn đầy đủ cho người khởi kiện biết, là sự tắc trách của các thẩm phán TAND huyện Yên Dũng. TAND huyện Yên Dũng chỉ căn cứ vào nội dung đơn của bà Cao Thị Huế, để cho rằng việc bà đòi UBND huyện Yên Dũng trả nốt 120m2 đất còn thiếu không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án Hành chính.

Theo luật, bà Cao Thị Huế có quyền khởi kiện hành vi hành chính của UBND huyện Yên Dũng, liên quan đến việc ra Quyết định số 396/QĐ-UBND ngày 2/12/2011 giao thiếu 120m2 đất tái định cư cho gia đình bà. Đáng lí ra, các thẩm phán của TAND huyện Yên Dũng phải hướng dẫn cụ thể bà Cao Thị Huế về nội dung khởi kiện này. Thế nhưng thay vì làm đúng chức trách, các thẩm phán của TAND huyện Yên Dũng lại tìm mọi cách để từ chối đơn khởi kiện của công dân, đẩy bà Huế vào tình huống phải gửi đơn kiện cáo đi các cấp, đến nay vẫn chưa được giải quyết đúng pháp luật

Điều tra của Hoàng Kim