Cưỡng chế đất ở xã Song Khê, thành phố Bắc Giang: UBND thành phố Bắc Giang cố tình làm trái luật
Huy động lực lượng lớn để cưỡng chế, dân bình tĩnh ở trong nhà
Nhân dân thôn Song Khê, xã Song Khê, thành phố Bắc Giang cho biết, trước khi cưỡng chế, các hộ dân nhận được thông báo trả lại đơn khởi kiện của TAND thành phố Bắc Giang. Việc trả lại đơn khởi kiện này hoàn toàn không đúng quy định của Luật Tố tụng Hành chính. Ngay sau đó, các hộ dân lại nhận được văn bản của UBND thành phố Bắc Giang, thông báo sẽ tổ chức cưỡng chế thu hồi đất vào ngày 6/3/2014. Nhân dân có đơn khiếu nại, UBND thành phố buộc phải tổ chức đối thoại. Tại cuộc đối thoại ngày 5/3/2014, các hộ dân khẳng định, UBND thành phố thực hiện việc thu hồi đất theo Quyết định số 340/QĐ-UBND, thu hồi (đợt 1) 130.819,6m2 đất nông nghiệp của 305 hộ gia đình, cá nhân và UBND xã Song Khê quản lí; Quyết định số 341/QĐ-UBND, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB (đợt 1) do bà Nguyễn Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND thành phố kí là trái pháp luật. Các hộ dân đề nghị chính quyền tuân thủ pháp luật, tuân thủ trình tự thu hồi đất đúng pháp luật thì nhân dân sẽ tự nguyện bàn giao đất, chính quyền không phải tổ chức cưỡng chế.
Tuy nhiên, thay vì xem xét kiến nghị của nhân dân, UBND thành phố Bắc Giang lại tổ chức lực lượng tiến hành cưỡng chế đất vào sáng 6/3/2014. Thế nhưng, dường như các lực lượng do UBND thành phố huy động đến hiện trường chỉ để cho có, vì nhân dân thôn Song Khê đều ở trong nhà, không ai ra ngoài khu ruộng bị thu hồi. Do đó, cuộc “cưỡng chế” (thực tế là không phải cưỡng chế) xảy ra rất êm ả. Do được trang bị kiến thức về pháp luật (các hộ dân đã làm thủ tục với Văn phòng Luật sư Trung Hòa, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội trợ giúp pháp lí, tiến hành khởi kiện hành chính đối với UBND thành phố Bắc Giang), nên nhân dân chọn phương pháp đấu tranh ôn hòa, mọi việc để tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật. Chính quyền thành phố làm sai thì họ phải chịu trách nhiệm”.
Không sửa sai lại tổ chức cưỡng chế là làm trái luật
Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa khẳng định: Toàn bộ trình tự thu hồi đất của UBND thành phố Bắc Giang là không đúng thẩm quyền, trái pháp luật. Thứ nhất, khi thực hiện dự án, UBND thành phố Bắc Giang chỉ dựa vào các công văn trả lời của UBND tỉnh Bắc Giang (số 1991/UBND-TN ngày 1/9/2011, số 2505/UBND-KTN ngày 13/10/2012, số 2777/UBND-TN ngày 20/11/2012) nội dung nói chung là đồng ý chủ trương và giao cho thành phố Bắc Giang làm chủ đầu tư thực hiện Dự án xây dựng khu dân cư tại xã Song Khê. Như vậy, UBND thành phố Bắc Giang phải thực hiện các bước lập dự án, quy hoạch 1/500, thông qua các Sở Quy hoạch Kiến trúc, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường thẩm định, trình UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt và ra quyết định thu hồi đất tổng thể, quyết định giao đất cho chủ đầu tư, là UBND thành phố Bắc Giang thực hiện dự án. Sau đó, UBND thành phố Bắc Giang mới được ra các quyết định thu hồi đất với từng hộ gia đình, cá nhân.
UBND thành phố Bắc Giang không làm vậy, tự ý ban hành Quyết định số 745/QĐ-UBND ngày 29/3/2012, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu dân cư đồng Dộc Pheo, Đồng Mối xã Song Khê, thành phố Bắc Giang tỉ lệ 1/500 là trái thẩm quyền. Quyết định này do bà Nguyễn Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND thành phố kí, thì càng trái pháp luật. Luật Đất đai năm 2003 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành có quy định, các quyết định của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, thu hồi đất, giao đất không được ủy quyền cho cấp dưới. Do đó, bà Nguyễn Thị Hương, với vị trí Phó Chủ tịch UBND thành phố (tương đương cấp huyện), không đủ thẩm quyền kí quyết định phê duyệt quy hoạch và phê duyệt dự án.
Từ những văn bản hành chính trái pháp luật trên, UBND thành phố Bắc Giang lấy đó làm căn cứ để ban hành hàng loạt văn bản, quyết định trái luật tiếp theo. Trong đó, việc UBND thành phố ban hành Quyết định số 340/QĐ-UBND, trái với Điều 44 Luật Đất đai năm 2003, Điều 31 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP về thẩm quyền và trình tự thủ tục thu hồi đất. Trong 130.819,6m2 đất nông nghiệp bị thu hồi, có cả diện tích đất do UBND xã Song Khê đang quản lí và sử dụng gồm nhiều loại đất khác nhau, thì càng không phải thẩm quyền của UBND thành phố Bắc Giang. Chưa đề cập tới việc phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ GPMB, thể hiện mức bồi thường đất, hoa màu và tài sản trên đất thấp hơn quy định của Nhà nước, không có khoản hỗ trợ đào tạo nghề cho những thành viên còn độ tuổi lao động trong hộ gia đình bị thu hồi đất nêu trong quyết định 341/QĐ-UBND, Quyết định số 340/QĐ-UBND trái thẩm quyền, thì quyết định số 341/QĐ-UBND cũng trái pháp luật. Ngày 13/8/2013, UBND thành phố Bắc Giang tiếp tục ban hành văn bản số 183/TB-UBND về việc thu hồi đất bổ sung để thực hiện dự án HTKT khu dân cư thôn Song Khê, xã Song Khê, TP Bắc Giang. Theo đó, khoảng 1,4 ha của 60 hộ dân khác bị thu hồi. Việc thu hồi đất trái thẩm quyền và trình tự thủ tục thu hồi đất quy định tại Luật Đất đai năm 2003 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành còn làm hạn chế quyền đóng góp ý kiến về chủ trương thu hồi đất, đặc biệt đối với diện tích 2 lúa một màu duy nhất còn lại của người dân, cũng như quyền khiếu nại, khởi kiện khi không đồng ý với các quyết định này. Các quyết định hành chính trái pháp luật này được lấy làm cơ sở cho toàn bộ Dự án Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kĩ thuật khu dân cư, là dự án có tính chất kinh doanh dịch vụ, gây tâm lí hoang mang trong lòng những người dân lương thiện, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.
Việc Công ty TNHH Một thành viên Hoàng Long (Công ty Hoàng Long) ra văn bản, tài liệu hướng dẫn quy định về đền bù, bồi thường, hỗ trợ là trái quy định của pháp luật, mâu thuẫn với giải thích của UBND thành phố Bắc Giang, rằng công ty này chỉ là đơn vị tư vấn, khảo sát, lập dự án. Trong các văn bản, tài liệu liên quan, tư cách của công ty này biến đổi một cách đáng ngờ. Ban đầu, tại Quyết định số 2123/QĐ-UBND ngày 2/8/2012, UBND thành phố Bắc Giang bổ sung 2 nhân sự của Công ty Hoàng Long là ông Nguyễn Huy Chiêu, Giám đốc và ông Nguyễn Lê Hưởng, cán bộ của công ty vào Hội đồng bồi thường GPMB. Tại Thông báo số 274/TB-UBND ngày 24/12/2012, Công ty Hoàng Long với tư cách đơn vị tư vấn. Trong Quyết định số 341/QĐ-UBND, Công ty này hiện diện là đơn vị cùng Ban Quản lí Dự án thành phố lập phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB (đợt 1). Nhưng đến Quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án số 2297/QĐ-UBND ngày 12/8/2013, đơn vị tư vấn, khảo sát, lập dự án lại là Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình xây dựng Bắc Giang. Lúc này Công ty Hoàng Long lại quay ra với vai trò khác, để ban hành một số văn bản chính sách bồi thường, hỗ trợ… do Phó Giám đốc Công ty Hoàng Long Nguyễn Lê Hưởng kí, đóng dấu(!?).
Khi hiện dự án, nhân dân không được giao, tống đạt các quyết định, văn bản liên quan, mà chỉ nhận được thông báo nhận tiền bồi thường đất nông nghiệp và quyết định cưỡng chế thu hồi đất. Chính quyền không thực hiện đo đạc, kiểm đếm trên thực địa với từng thửa đất bị thu hồi, các gia đình không được chứng kiến và kí biên bản đo vẽ diện tích đất bị thu hồi; không bình bầu, xem xét hạng loại đất nông nghiệp khi thu hồi; chưa giải quyết các vướng mắc khi thu hồi đất, chính quyền đã chỉ đạo dừng ngay việc cày cấy, không cấp nước tưới tiêu, làm mạ khiến nhân dân mất trắng 2 vụ lúa, gây ra nguy cơ thiếu đói, đời sống nhân dân bị đảo lộn, con em không có tiền đóng học là những hành vi trái quy định của pháp luật…
Trong khi đó nhân dân bảo nhau “án binh bất động”, tránh những hệ lụy xấu có thể xảy ra rất đáng hoan nghênh. Đáng lẽ, khi nhân dân chỉ ra những điều trái pháp luật, chính quyền thành phố Bắc Giang cần tạm dừng dự án và thực hiện lại quy trình cho đúng quy định của pháp luật, nhằm bảo đảm quyền lợi các bên: Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Đã không hành xử như vậy, UBND thành phố Bắc Giang còn tổ chức cưỡng chế là hành vi cố tình làm trái luật. Hiện có 64 hộ dân tiếp tục nộp đơn thực hiện quyền khởi kiện hành chính ra TAND thành phố Bắc Giang, 5 hộ chờ TAND tỉnh Bắc Giang giải quyết theo trình tự phúc thẩm, hi vọng sẽ nhận được phán quyết công minh, đúng pháp luật của các cấp tòa.
Hoàng Linh
Nguồn tin:Văn phòng luật sư Trung Hòa